Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам Ливорно хотноо энэрэнгүй ёс суртахууны талаар айлдвар айлдлаа

2014 оны 6 дугаар сарын 16

Итали, Тоскана, Ливорно, 2014.6.15- Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам Итали дахь айлчлалынхаа сүүлийн өдөр Жанрайсиг Бурханыг равнайлахын өмнөх уншлага номын бэлтгэл ажлын улмаас Модиглиани стадионд өглөө эрт хүрэлцэн ирлээ. Бэлтгэл ажлын дараа тэрээр Ливорно хотын хамба ламтан Симоне Гиустиг хүлээн авч уулзав.

"Бурхан Багшийн сургаалийг тайлбарлах миний номын үйл ажиллагаанд шашны томоохон уламжлалын төлөөлөл, шашны анд нөхөр маань хүрэлцэн ирсэн нь миний хувьд нэр төрийн хэрэг билээ. Бүх шашин хайрыг дэлгэрүүлэх тухай сургадаг гэдгийг би байнга хэлдэг. Манай хоёр шашны гүн ухааны ойлголтод томоохон зөрүү байдаг ч, хүн бүрийг зөв ёс суртахуунтай иргэн болгон төлөвшүүлэх ижил зорилго агуулдаг билээ" хэмээн Дээрхийн Гэгээнтэн өгүүлэв.

Дараагийн удаа Италид ирэхдээ Христийн залбирлын үйл ажиллагаанд оролцох сонирхолтой байгаагаа Дээрхийн Гэгээнтэн илэрхийлээд, маргааш өглөө буцах гэж буй тул энэ удаагийн хувьд энэ нь боломжгүй болсныг учирлалаа. Тэрээр Итали дахь Буддын шашинтнуудын нэрийн өмнөөс хамба ламтан Симоне Гиустид дахин талархал болон гүн хүндэтгэлийг илэрхийлэв.

Хамба ламтан Симоне Гиусти Дээрхийн Гэгээнтний хэлсэн үгэнд мөн талархлаа илэрхийлээд, Дээрхийн Гэгээнтэнтэй уулзсандаа туйлын баяртай байгаагаас гадна, түүний хувьд ч мөн нэр төрийн хэрэг хэмээн хэллээ. Тэрээр хэлэхдээ, энэ дэлхийд зам мөрөө алдсан олон хүн байгаа бөгөөд Дээрхийн Гэгээнтний хайр, нигүүлсэхүйн тухай айлдвар тэдгээр хүмүүст шинэ итгэл найдварыг авчирна хэмээв. Хамба ламтан Дээрхийн Гэгээнтэнд дахин талархлаа илэрхийллээ. Дээрхийн Гэгээнтэн хамба ламтантай ярилцах үедээ түүний гарыг атгаж, түүнийг явахад гаргаж өгсөн юм.

Дараа нь Дээрхийн Гэгээнтэн Жанрайсиг бурханыг равнайллаа. Үдээс хойш тэрээр энэрэнгүй ёс суртахууны тухай түүний айлдварыг сонсохоор 6000 гаруй хүн хуран цугласан Модиглиани стадионд эргэн ирэв.

Уулзалтын танхимд өлгөсөн байсан Төвдийн үндэсний тугны талаар Дээрхийн Гэгээнтэн эхлээд ярив. 1954-1955 онд Хятадын Бээжин хотод хийсэн түүний айлчлалын үеэр Мао даргын хэлж байсан үгийг дурссан бөгөөд хэрвээ Төвдийн туг байсан бол хадах байсан хэмээн Мао дарга хэлж байжээ. Тэр үеийн Хятадын удирдагчид ард түмэндээ үнэнч байсан бөгөөд тэднийг хүндэлдэг байсан хэмээн Дээрхийн Гэгээнтэн дурсав. Нийгэм эдийн засгийн онол хэрэгжиж байсан учраас тэрээр өөрийгөө марксист гэж үздэг байсан тухай мөн дурсав.

Италид хийсэн айлчлалдаа сэтгэл хангалуун байгаагаа Дээрхийн Гэгээнтэн илэрхийллээ. Олон нийттэй уулзах бүрт хүмүүс түүнд жинхэнэ хүний сэтгэлээр хандаж байсан тул тэрээр хайр энэрлээ үзүүлсэн бүх хүнд талархаж буйгаа хэлсэн юм. Гэхдээ нэг л гомдоллох зүйл байгаа нь маш халуун цаг агаар байсан бөгөөд энэ нь хэний ч хянаж чадах зүйл биш хэмээв.

Ёс зүйн сэдвээр тэрээр айлдахдаа, бусдын сайн сайхан, ашиг тусын төлөө хийсэн үйл бүхэн ёс зүйтэй үйлдэл хэмээн үздэг гэв. Бусдын сайн сайхны төлөө зовних сэтгэлийг төлөвшүүлэхийг Дээрхийн Гэгээнтэн хүмүүст зөвлөлөө. Эцсийн дүнд энэ нь хувь хүнд өөрт нь тустай билээ. Үүнийг тэрээр хувиа хичээх мэргэн арга хэмээн нэрлэв. Бусдын сайн сайхны төлөө чин сэтгэлээсээ санаа тавьсан тохиолдолд бусдыг дээрэлхэх, хуурах, гэмтээх гэмт явдал байхгүй болно. Ингэснээр аз жаргалтай амьдралд хөтлөх бидний сэтгэл илүү аз жаргалтай болох учраас энэ нь бидэнд эргээд ашигтай байх болно хэмээн айлдав.

Хүүхэд төрсөн даруйдаа нэг ч үг, хэл мэдэхгүй боловч, эхийн бүрэн хайр халамжинд байдаг. Төрсний дараах эхний хэдэн долоо хоногт хүүхдэд эх хүн биеэрээ хүрч байх нь хүүхдийн тархи зөв хөгжиж бойжиход чухал ач холбогдолтой болохыг эрдэмтэд судалгаагаараа баталсан. Хүний амьдралын эхний үеүдэд эхийн хайр халамж юунаас ч илүү чухал хэмээн Дээрхийн Гэгээнтэн хэлэв.

Бусдад нигүүлсэхүй хандсан хүн эн тэргүүнд ашиг тусыг нь амсана гэснээр тэрээр яриагаа өндөрлөлөө. "Тиймээс хайр, нигүүлсэхүйг хэвшүүлцгээ," хэмээн уриаллаа.

Асуулт хариултын цаг болоход хамгийн эхэнд асуулт тавьсан 7 орчим насны хүү болон арван хэдэн насны хүүхдэд Дээрхийн Гэгээнтэн хэлэхдээ, Европод та нарын насны олон хүүхэд ирээдүйдээ сэтгэл зовниж, зөвөлгөө хүсч байгаа хэмээлээ.

21 дүгээр зууны залуу үеийнхэнд өндөр итгэл найдвар тавьж буйгаа Дээрхийн Гэгээнтэн илэрхийлээд, өөрсдийн харахыг хүсч байгаа өөрчлөлтөө манлайлан хийхийг тэднээс хүссэн юм. Өнөөгийн боловсролын тогтолцооноос давж, дотоод үнэт зүйлс, ёс суртахуунд илүү их анхаарал хандуулахыг тэр залуучуудад уриалав. 21 дүгээр зууныг илүү амар амгалан, нигүүлсэхүй зуун болгохын төлөө залуучуудын хүчин зүтгэлийг дэмжиж буйгаа тэрээр өөрийн яриа айлдвараар болон бусад хэлбэрээр хаа явсан газраа илэрхийлдэг хэмээлээ.

Шүгдэнг дэмжигсдийн зүгээс сүүлийн хоёр өдрийн хугацаанд хийж байгаа жагсаалын талаар түүнээс нэг нь асуув. Тэдгээр эсэргүүцэл илэрхийлэгчдэд ямар хандлага үзүүлэх талаар өөр нэгэн асуулаа.

Дээрхийн Гэгээнтэн хариулахдаа, Шүгдэнгийн асуудал бараг 400 жилийн түүхтэй бөгөөд агуу их 5 дугаар Далай Лам болон 13 дугаар Далай Лам нар энэхүү сахиусыг хөнөөлтэй хэмээн тодорхойлж, түүнийг шүтэхгүй байхыг зөвлөж байсан гэлээ. Шүгдэнг тахих нь гагцхүү сахиусыг тахиж буй явдал болохоос шашныг бус хэмээн үздэгээ тэр хэлэв. Дээрхийн Гэгээнтэн цааш нь өгүүлэхдээ, тэрээр шашны урсгалаар ялгаварлахын эсрэг байдаг бол Шүгдэнг шүтэгчид шашны урсгалаар хэт явцуурдаг гэлээ. Гэхдээ өөрийн мунхгаас болж энэ сахиусыг 1951-1970 онуудад шүтэж байснаа тэрээр хэлсэн юм. Нарийн судалж нягталсны эцэст энэхүү шүтлэг нь шашны урсгалуудаар хэт явцуурхдаг болохыг олж мэдсэн бөгөөд тэгээд ч Шүгдэнг шүтдэгээсээ болоод буддизмын бусад урсгалын номлол сургаалд суралцаж чаддаггүй байсан ажээ. Шүгдэнг шүтэхээ больсны дараа Төвдийн буддизмын нинма, гаржүд, сажа урсгалын ном сургаалийг сурах эрх чөлөөтэй болсноор шүтэн бишрэх эрх чөлөөг жинхнээсээ олж авсан бөгөөд Шүгдэнг шүтэгсдийн зүгээс Дээрхийн Гэгээнтнийг шашны эрх чөлөөг хаадаг хэмээн ор үндэсгүй гүтгэдэг явдлыг үүгээрээ үгүйсгэсэн юм.

Удирдлагын тухай түүний бодлыг асуухад, бусдын сайн сайхны төлөө эмэгтэйчүүд байгалиасаа илүү мэдрэмжтэй байдгийг судалгаанууд нотолсон хэмээн тэр хариулав. Эмэгтэйчүүд удирдлагын хүрээнд илүү идэвхтэй үүрэг гүйцэтгэхийн төлөө байдгаа тэрээр хэллээ. Түүний энэ үгийг сонсогчид халуун алга ташилтаар хүлээн авсан юм. Бурхан багш эрэгтэй эмэгтэй лам нарт адилхан эрх өгсөн тухай тэр мөн ярив. Энэтхэг дэх Төвдийн суурингуудын сүм хийдүүдэд эрэгтэй эмэгтэй лам нарт адил тэгш боловсрол олгохын төлөө хэрхэн тэмцэж ирсэн тухайгаа тэрээр яриад, одоо тэдгээр сүм хийдүүдэд түүний хэлсэн ярьсан бүхэн хэрэгжиж байгаад баяртай буйгаа хэлсэн юм.

Цаг гаруй үргэлжилсэн асуулт хариултын дараа Зопа ринбучи арга хэмжээг хааж үг хэлэхдээ, Лама Зонхов институтад морилон ирснээрээ адислал хүртээсэн Дээрхийн Гэгээнтэн болон түүний айлчлалыг амжилттай болгоход оролцсон бүх хүмүүст талархлаа илэрхийллээ. Сургааль ном айлдаж, Жанрайсиг Бурханыг равнайлж, олон нийтэд нигүүлсэхүйн ёс суртахууны тухай яриа хийсэн Дээрхийн Гэгээнтэнд Лама Зонхов институтын захирал ноён Филиппо талархлаа илэрхийлэв. Дээрхийн Гэгээнтэн дараа нь Зопа ринбучи, ноён Филиппо болон орчуулсан бүх хүнд хадаг зүүж өгсөн байна.

Уулзалтын газраас хөдлөхийн өмнө Дээрхийн Гэгээнтэн хэлэхдээ,

"Италид хийсэн миний аялал мартагдашгүй дурсамжаар дүүрэн аялал болсон. Одоо зөвхөн Италид бус, мөн халуунд баяртай гэж хэлэх цаг боллоо. Бид бие бинээсээ хол байх боловч, сэтгэл зүрхээрээ хамт байх болно. Үхэн үхтлээ бид найз нөхөд байх болно. Бидний аз жаргалын эх сурвалж бидний дотор байдаг, гадны ямар ч хүчин зүйлсээс үл хамаардгийг хүн бүр ухаараасай гэж бодож байна. Тиймээс өөрийн дотоод ёс суртахууныхаа үнэт зүйлст илүү их анхаарцгаагаарай. Үүнийг сэтгэл оюундаа дандаа тунгааж байгаарай" хэмээн захисан юм.

Түүнийг танхимаас гарахад 6000 гаруй хүн халуун алга ташилт, уухайн дуугаар үдлээ. Дээрхийн Гэгээнтэн маргааш Энэтхэг рүү хөлгийн жолоог зална.