Сан Диего дахь Калифорниагийн их сургуулийн төгсөлтийн баярт оролцов

2017 оны 6 дугаар сар 17

АНУ, Калифорниа, Сан Диего – Өтгөн манан буусан энэ өглөө Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам Калифорниагийн их сургуульд эргэн ирэхэд сургуулийн захирал Прадип Косла ахин түүнийг угтсан юм. Тус сургуулийн удирдах албаны хүмүүс эгнэн зогсож Дээрхийн Гэгээнтнийг хүндэтгэн угтав. Тэрээр сургуулийн бэлгэ тэмдэг бүхий малгайг өмссөн байх бөгөөд тайзан дээр гарахад олон нийт баяр хөөртэйгээр угтлаа. Төгсөлтийн баяр үндэсний сүлд дуугаар эхлэв.

Захирал Прадип Косла үг хэлэхдээ 2017 оны төгсөгчид болон эцэг, эхчүүдэд баяр хүргэсэн юм. Тэрээр цугласан хүмүүст Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Ламыг танилцуулахдаа хаана төрсөн зэрэг түүний түүхийг товч ярьлаа. Тэрээр мөн Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Ламд тус сургуулийн хүндэтгэлийн дээд медал гардуулж байгаагаа дуулгасан юм.

Дээрхийн Гэгээнтэн уламжлал ёсоор яриагаа эхлэв.

“Хүндэт ахан дүүс минь! Би энэ баярыг англи хэлээр нэрлэж чадахгүй байна. Би 1940 оноос эхлэн англи хэл сурсан боловч өнөөг хүртэл бүрэн сайжраагүй минь миний залхуу сурагч байсантай холбоотой биз ээ. Ямартаа ч би энэхүү төгсөлтийн баярт оролцож байгаадаа туйлын баяртай байна.”

“Та нар шиг залуу хүмүүстэй уулзах бүрдээ та нарыг би хүн төрөлхтний ирээдүй гэж хардаг. 21-р зуун эхэлж буй энэ цаг үед залуус та нарт илүү их амар тайван, хүчирхийлэлгүй, баян ядуугийн гүн ангал арилсан шинэ дэлхийг бий болгох үүрэг хариуцлага ч бий, бас боломж ч бүрэн дүүрэн байна. Бидний ахмад хүмүүс тийм сайхан дэлхийг харж чадахгүй байж болох ч та нар харж чадна.”

“Хүмүүс нийгмийн амьтад бөгөөд нэг нэгэнтэйгээ машид нарийн шүтэлцэн амьдардаг. Цаг уурын өөрчлөлт бид бүгдэд аюул занал авчирч байна. Энэ нь бид бүгдийг нэгдмэл байж, бүх нийтийн төлөө хүчин чармайлт гаргахыг биднээс шаардаж байна. Илүү амар тайван, илүү энх тайван зууныг бүрдүүлэхэд зэр зэвсгийн хүч чадал бус, бүх нийтийг хамарсан дотоод сэтгэлийн амар амгалан нэн чухал билээ.”

“Та нар хичээл зүтгэл гаргасны эцэст өнөөдөр эрдмийн цолоо авч байна. Та бүхэнд ахин баяр хүргэе. Одоо та бүхэн өөрийн сурч мэдсэн зүйлээ хэн нэгэнд төвөг удахын төлөөд бус, амар амгалангийн төлөө хэрхэн ашиглах талаар сайн бодох хэрэгтэй. Бидний сайхан сэтгэл олон зүйлийг өөрчлөх болно. Та бүхэн өөдрөг бөгөөд шийдэмгий зоригтой, өөртөө итгэлтэй, сайхан сэтгэлтэй байх хэрэгтэй. Бусдад хандсан сайхан сэтгэл биднийг улам хүчирхэг болгодог гэдгийг би өөрийн туршлагаараа мэднэ.”

Дээрхийн Гэгээнтэн цааш нь ярихдаа өнөөдрийн эрдмийн цол хүртэж буй сурагч оюутнуудыг амжилтанд хүрэхэд чухал нөлөө үзүүлсэн багш нарт мөн талархал илэрхийлсэн юм.

Төгсөлтийн баярт Энэтхэгийн багш, сурагчид оролцож байгааг дуулгасанд Дээрхийн Гэгээнтэн өөрийн сурч мэдсэн мэдлэг боловсрол нь эртний Энэтхэгийн Наландагийн уламжлал мөн болохыг тэмдэглэн хэллээ. Тэрээр эртний Энэтхэгийн энэхүү мэдлэг боловсролыг хадгалж хөгжүүлэх нь хичнээн чухал болохыг тайлбарласан юм. Мөн тэрээр Хятад оюутнуудад хандан түүхэн талаас нь авч үзвэл Хятад улс эртний бурханы шашинтай орон болохыг тэмдэглэн хэлэв. Тэрээр саяхан Хятадын нэгэн сургууль ойролцоогоор 300 сая гаруй буддистууд Хятадад байгаа гэж тооцоолсныг мэдэгдэв. Тэдгээр бурханы шашинт хүмүүс өөрсдийн уламжлалт шашин, соёлдоо илүү их анхаарал хандуулах хэрэгтэй гэж зөвлөсөн юм.

Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам мөн энэрэн нигүүлсэхүй зэрэг хүний үнэ цэнийг хөгжүүлэх тал дээр илүү анхаарал хандуулахын хэрээр Хятад болон Энэтхэгт авилгал, баян ядуугийн ялгаа хурдан арилах болно гэдгийг тэмдэглэн хэлэв. Мөн тэрээр оюун ухаан болон сэтгэл хөдлөл, учир шалтгааны арга ухаан нь зөвхөн бурханы шашнаар хязгаарлагдах зүйл биш гэдгийг мэдэгдэв. Эдгээрийг Калифорниагийн их сургуульд академик түвшинд судлах боломжтой гэдгийг зөвлөсөн юм.

“Бид сэтгэл хөдлөлийн системийг бүрэн гүйцэд ойлгосны үндсэн дээр сөрөг сэтгэл хөдлөлөө арилгаж, сэтгэлийн амар амгаланг олох тул энэ талаарх мэдлэг боловсрол өнөөгийн дэлхий дээр амьдарч буй 7 тэрбум хүнд чухал хэрэгтэй зүйл болоод байна. Энэ нь урд хойд насны тухай асуудал бус, там диваажингийн тухай ч биш ээ. Өнөөдрийн бодит нөхцөл байдалтай холбоотой ойлголт мөн. Мэдрэхүйн таашаал нь богино хугацаанд үргэлжилдгийг бид мэднэ. Чинхүү амар амгалан бидний оюун санааны түвшинд оршдог. Бид ухамсарт хүмүүс мөн тул оюун санаа болон сэтгэл хөдлөлийн талаарх мэдлэг боловсролыг олох боломжтой. Эртний Энэтхэгийн сэтгэл судлал өндөр түвшинд хөгжсөн бөгөөд бид бүгдэд хэрэгтэй байх болно гэдэгт би бүрэн итгэлтэй байна. Саруул оюун ухаан, сайхан сэтгэл дээр үндэслэсэн аз жаргалтай хувь хүн, нийгэм, бүр цаашлаад аз жаргалтай дэлхийг бий болгохын тулд энэ бүгдэд анхаарал хандуулах хэрэгтэй гэж би өнөөгийн Энэтхэгчүүдэд зөвлөж, мөн энэ талын ажлыг дэмжиж байгаа. Та бүхэнд баярлалаа.”

Дээрхийн Гэгээнтний үгийг хүмүүс халуун алга ташилтын дор сонслоо. Түүний дараа өнөөдөр сургуулиа төгсөж буй Рики Флахайв сургуульдаа хэрхэн суралцсан талаар өөрийн туршлагаасаа ярьсан юм. Тэрээр багш нарт талархал илэрхийлсэн бөгөөд мөн амьдралын дараагийн хуудсыг бичихэд гүн нарийн зөвлөгөө өгсөн Дээрхийн Гэгээнтэнд мөн талархал илэрхийлэв.

Дэд захирал Питер Кавхи сургуулиа төгсөж буй удирдлагын болон хүмүүнлэгийн, биологийн шинжлэх ухаан, инжинерийн, нийгмийн ухаан, физикийн шинжлэх ухаан, анагаах ухааны чиглэлээр төгсөж буй оюутнуудын нэрсийг дуудсанаар оюутнууд сургуулийн захирлаас эрдмийн цол зэргээ гардан авлаа.
Үйл ажиллагааны төгсгөлд захирал Косла Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Ламд талархал илэрхийлсэн юм.

Дараа нь Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам сургуулийн удирдах албаны хүмүүсийн хамт үдийн зоог барьсан юм. Энэ үеэр Дээрхийн Гэгээнтэн Далай Лам өөрийн хуучны анд Ричард Блумыг танилцууллаа. Ричард Блум Дээрхийн Гэгээнтэнд талархал илэрхийлэхдээ сүүлийн 45 жилийн турш дотно нөхөрлөж байгаагаа дурдаад Дээрхийн Гэгээнтнийг 113 нас наслана гэж зөгнөсөнд нэн их баяртай байгаагаа мэдэгдсэн юм.

Дээрхийн Гэгээнтэн:

“Зарим онцгой хүмүүс ирээдүйг харах чадвартай байдаг. Ердийн үед бидний оюун ухаан энгийн байдаг боловч зүүдлэх үед оюун ухаан маань нарийн хэлбэрт шилжсэн байдаг. Гүн нойронд автах үед улам нарийсах бөгөөд хамгийн нарийн оюун ухаан үхэх явцад илэрдэг.” хэмээн ярьлаа.

“Сүүлийн 40 жилийн хугацаанд 30 гаруй хүмүүс клиник үхэлд орсон ч машид нарийн оюун ухааны хүчээр бие махбодь нь муудалгүй олон хоног байсан баримт бий. Миний багш 13 хоногийн турш ийм байдалтай байсан юм. Орчин үеийн шинжлэх ухаан үүнийг тайлбарлаж чадахгүй байгаа ч судалгааны ажил эхэлсэн.”

“Нарийн оюун ухааны төлөвт орсон хүмүүс ирээдүйг харж чаддаг бөгөөд өнгөрсөн цаг үеийг ч тодорхой харж чаддаг. Одоогоос 200 гаруй жилийн өмнө хойд Төвөдөд төрсөн нэгэн лам миний төрөх жилийг, мөн 113 нас наслана гэдгийг зөгнөн хэлсэн байдаг. Мөн би үүнийг нотлох мэт хэд хэдэн удаа 113 наслана гэж зүүдэлсэн юм. Бие маань түргэн шаламгай биш болсон ч оюун ухаан маань хурц хэвээр байна. Ямартаа ч хичнээн урт наслах нь чухал бус, хэдий утга учиртай амьдрах нь илүү чухал билээ. Утга учиртай амьдрах нь хөрөнгө мөнгө цуглуулах, нэр хүнд олох бус, бусдад үйлчлэх, бусдад туслах гэсэн үг юм. Үүнийг бусдад аль чадлаараа туслах, хэрэв чадахгүй бол адаглаад бусдыг хорлохгүй байх гэж ойлгоно.”

Шинжлэх ухааны эрдэмтэд оюун ухааны талаар нарийн судалгаа хийж байгаа бөгөөд үүнтэй зэрэгцэн олон хүн дотоод сэтгэлийн үнэ цэнэд анхаарлаа хандуулж эхэлсэн нь Дээрхийн Гэгээнтэнд итгэл найдвар төрүүлж байгаа ажээ. Захирал Косла хаалтын үг хэлэхдээ өөрийн саруул оюун ухааны мэдлэг боловсролоосоо хуваалцсан Дээрхийн Гэгээнтэнд талархал илэрхийлсэн юм.

Дээрхийн Гэгээнтэн тус сургуулиас хөдлөхийн өмнө эрүүл мэндийн судалгааны төвөөр зочилж, ирээдүйн хагалгааны эмчилгээний талаарх судалгаа, тоног төхөөрөмжтэй танилцсан юм.

Маргааш тэрээр Сан Диегогийн амьтны хүрээлэнгээр зочилно.